Pháo Binh SĐND có thể nói bắt đầu được thành hình từ ngày 5/4/1954 khi người Pháp chuyển giao lại cho Quân Đội Quốc Gia Việt Nam từ đơn vị 3ẻ Compagnie Étrangère Parachutiste de Mortiers Lourds; Vị Đại Đội Trưởng người Pháp đương thời là Đại Úy Robert De Levy, và bởi SVVT số 6185/TTM/1/SL do Trung Tướng Nguyễn Văn Hinh ký ngày 5/4/1954, Đệ Tam Đại Đội Súng Cối được cải danh là Đại Đội Súng Cối Nhảy Dù  (được trang bị 9 khẩu súng cối 4.2 có thể để dưới đất, hay gắn vào thiết vận xa M.113).

Tháng 6 năm 1955, Đại Úy De Lavy bàn giao quyền chỉ huy lại cho Trung Úy Bùi Kim Kha.

Đến ngày 23/5/1956 Trung Úy Bùi Kim Kha bàn giao chức vụ Đại Đội Trưởng lại cho Trung Úy Huỳnh Long Phi.

Doanh Trại của đơn vị Súng Cối Nhảy Dù:

-   Từ 1/05/1954 – 11/8/1954 tại Trường Bưởi Hà Nội.

-   Từ 14/08/1954 – 23/8/1955 đồn trú tại TTHL Đồng Đế Nha Trang.

-  Từ 24/08/1955 – cho đến ngày 30/04/1956 di chuyển về Trại Nguyễn Trung Hiếu, Bà Quẹo. Và đến ngày 31/12/1956 dời về Căn Cứ Hoàng Hoa Thám.

Ngày 26/10/1959 khi Liên Đoàn Nhảy Dù được tăng trưởng thành Lữ Đoàn Nhảy Dù, Đại Đội Súng Cối được cải danh thành Pháo Đội Súng Cối Nhảy Dù.

Ngày 1/12/1965, Lữ Đoàn Nhảy Dù được Bộ Tổng Tham Mưu chấp thuận cải danh thành Sư Đoàn Nhảy Dù, Pháo Đội Súng Cối Nhảy Dù cũng được cải danh thành Tiểu Đoàn Pháo Binh SĐND. Tiểu Đoàn Trưởng đầu tiên là Thiếu tá Huỳnh Long Phi.

Ngày 1/7/1968 Tiểu Ðoàn 2 Pháo Binh Nhảy Dù được thành lập tại căn Cứ Hoàng Hoa Thám Sài Gòn do Thiếu Tá Nguyễn Văn Tường làm Tiểu Đoàn Trưởng đầu tiên. Sau khi thành lập Tiểu Đoàn 2 Pháo Binh Nhảy Dù được gởi đi thụ huấn tại Trường Pháo Binh QL VNCH tại Dục Mỹ. 

Để thích ứng với đà lớn mạnh và hoạt động yểm trợ hỏa lực hữu hiệu cho SĐND, ngày 7/7/1968 BCH/PB/SĐND được thành lập bởi SVVT 2681/TTM/P.312/K của Bộ TTM QL-VNCH, Vị Chỉ Huy Trưởng Pháo Binh Sư Đoàn đầu tiên là Thiếu Tá Huỳnh Long Phi.

Nhiệm Vụ của Chỉ Huy Trưởng Pháo Binh Sư Đoàn Nhảy Dù:

-          Thiết lập và điều hành Trung Tâm Phối Pợp Yễm Trợ Hoả Lực./SĐND

-          Tham mưu và cố vấn cho vị Tư Lệnh về phương diện yễm trợ hoả lực cho các đơn vị Nhảy Dù đang tham chiến.

-          Lập kế hoạch sử dụng và phối trí hoả lực yễm trợ khi hành quân.

-          Trực tiếp điều động hoả lực yêm trợ khi các đơn vị hành quân chạm địch.

-          Tham dự các buổi họp tại Trung Tân Hành Quân Sư Đoàn.

-          Phối hợp với các Phòng, Ban tham mưu để thi hành các chỉ thị của Tư Lệnh SĐND.

-          Tháp tùng với Tư Lệnh trong các chuyến thị sát mặt trận, quan sát, thăm viếng…

Ngày 1/01/1969 Tiểu Đoàn 3 Pháo Binh  Nhảy Dù được thành lập tại Trung Tâm Huấn Luyện Quang Trung. Vị Tiểu Đoàn Trưởng đầu tiên là Thiếu Tá Bùi Văn Châu và từ đây mỗi Tiểu Đoàn Pháo Binh sẽ yểm trợ trực tiếp cho một Lữ Đoàn Nhảy Dù.

Các Tiểu Đoàn Pháo Binh Nhảy Dù và các Pháo Đội của họ thường tháp tùng theo các Lữ Đoàn hoạt động trên khắp bốn vùng chiến thuật. Đôi khi các Pháo đội được tách ra để hoạt động hỏa yểm cho từng Tiểu Đoàn Nhảy Dù.

Tháng 4/1971 sau chiến dịch Hạ Lào Lam Sơn 719, Trung Tá Huỳnh Long Phi sang Hoa Kỳ du học, Trung Tá Nguyễn Văn Tường được chỉ định thay thế chức vụ Chỉ Huy Trưởng.Pháo Binh Nhảy Dù cho đến tháng 4/1975.

(Thời gian từ 26/10/1973 đến 10/5/1974 Trung Tá Nguyễn văn Tường đi học khoá Tham Mưu Trung Tá Nguyễn Văn Lược XLTV chức vụ Chỉ Huy Trưởng Pháo Binh Nhảy Dù)

BCH pháo Binh Nhảy Dù đã tháp tùng với SĐND tham chiến hầu hết khắp chiến trường trên 4 Quân Khu và ngoại biên (Kampuchia & Lào); hành quân bộ và luôn cả hành quân không vận, trực thăng vận. Tuy là đơn vị yễm trợ nhưng Pháo Binh Nhảy Dù đã gây tổn thất đáng kể cho địch quân.

Trung Tướng Dư Quốc Đống thị sát một căn cứ Hoả Lực Nhảy Dù

Trung Tá Huỳnh Long Phi

·         Tốt nghiệp Khóa 4 Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức. 18/06/54   

·         23/5/1956-Đại Đội Trưởng Đại Đội Súng Cối Nhẩy Dù.

·         1958-Du học Hoa Kỳ khóa BOC-Survey tại Fort Sill. 

·         Ngày 1/12/1965-Thành lập Tiểu Đoàn Pháo Binh Nhẩy Dù

·          Ngày 7/7/1968 Chỉ Huy Trưởng Pháo binh Sư Đoàn Nhẩy Dù.

·         Tháng 4/1971 - học khóa Chỉ Huy Tham Mưu tại Ft Leavenworth,  Hoa Kỳ.

·         Ngày 14/7/1972 Tử nạn trực thăng tại mặt trận Hải Lăng, Quảng Trị được truy thăng Đại Tá

Pháo Binh Nhảy Dù yễm trợ chiến trường

Là hậu thân của Đại Đội Súng Cối Nhảy Dù được chuyển giao từ 3ẻ Compagnie Étrangère Parachutiste de Mortiers Lourds thuộc Quân Đội Pháp tử tháng 4 năm 1954 và Trung Úy Bùi Kim Kha là Đại Đội Trưởng Việt Nam đầu tiên.

Đến ngày 1/12/1965 được phát triển thành TĐ Pháo Binh/SĐND để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng của Lực Lượng ND. Thiếu Tá Huỳnh Long Phi là Tiểu Đoàn Trưởng đầu tiên.

Doanh Trại của Tiểu Đoàn Pháo Binh Nhảy Dù từ khi mới thành lập tại Căn cứ Hoàng Hoa Thám cho đến ngày 30/4/1975.

Đến ngày 1/7/1968 khi lập thêm các Tiểu Đoàn 2 và 3 Pháo Binh Nhảy Dù, TĐPB Nhảy Dù cũng được cải danh thành Tiểu Đoàn 1 Pháo Binh Nhảy Dù. Khi Thiếu Tá Huỳnh Long Phi lên làm Chỉ Huy Trưởng Bộ Chỉ Huy Pháo Binh Nhảy Dù bàn giao chức vụ Tiểu Đoàn Trưởng lại cho Thiếu Tá  Trần Thanh Liêm.

Về Phương diện tổ chức, Tiểu Đoàn 1 Pháo Binh Nhảy Dù gồm có 4 Pháo Đội: Pháo Đội Chỉ Huy và 3 Pháo Đội Tác Xạ A1, B1 và C1.

Về phần trang bị Tiểu Đoàn 1 PBND được trang bị 18 khẩu đại bác 105 ly M102.

Về phương diện chiến thuật: Tiểu Đoàn 1 PBND yểm trợ hành quân cho một Lữ Doàn Nhảy Dù và được điều động bởi Bộ Chỉ Huy PB Sư Đoàn tuỳ theo nhu cầu hành quân.

Số lần tuyên dương công trạng.

- 1 lần tuyên dương công trạng trước Quân Đội

- 3 bảng tuyên công đơn vị.

Tài liệu tham khảo:

-          Tiểu Sử và Thành Tích của Sư Đoàn Nhảy Dù do BTL/SĐND/ Phòng TLC ấn hành năm 1974.

Các Đơn vị trưởng liên tiếp