Page 295 - MUDO79_80

Mũ Đỏ 79-80 293

người dịch lại. Cách làm này đạt kết quả rất tốt. Tôi đã phỏng vấn

khá nhiều, có lẽ khoảng 45 sĩ quan, từ Đại Tướng Cao Văn Viên –

vị Tổng Tham Mưu Trưởng quân đội miền Nam Việt Nam, xuống

đến các tiểu đoàn trưởng. Nhiều người rất cởi mở, họ không chỉ

ngạc nhiên khi thấy một người Mỹ quan tâm đến câu chuyện của

họ mà còn vui mừng khi tôi muốn tìm hiểu về kinh nghiệm chiến

tranh của họ. Tuy nhiên cũng có một số người rất đắn đo trong lời

nói. Một số khác thì không thể thuật lại một cách chi tiết vì bị bệnh

tật hoặc tinh thần chưa ổn định, hậu quả của nhiều năm tù đày. Còn

một số ít, phần nhiều là các sĩ quan cao cấp, đã từ chối nói chuyện.

Đối với tất cả những sĩ quan tôi có dịp tiếp xúc, cuộc phỏng vấn

bắt họ phải trải qua những thời khắc vô cùng đau đớn. Tôi không

thể nào thể hiện đầy đủ lòng biết ơn với những người ấy. Thật

không dễ dàng [khi phải] chứng kiến những người đàn ông luống

tuổi - những người từng dạn dày trong chiến đấu, từng khổ nhọc

trong tù đày - đã bật khóc khi nói đến sự mất mát đồng đội hoặc sự

kết thúc chiến tranh.

Tom Glenn: Tôi được biết có hai sĩ quan QLVNCH đã tự sát khi
Miền Nam thất thủ. Trường hợp tuẫn tiết như thế có nhiều không?

Jay Veith: Tôi lại biết có tới năm vị tướng đã tự sát. Rất nhiều sĩ
quan cấp thấp hơn cũng đã tuẫn tiết.
Một câu chuyện không được ghi lại trong sách (Black April) nhưng
luôn ám ảnh tôi. Tôi đang phỏng vấn một tiểu đoàn trưởng một tiểu
đoàn Nhảy Dù, lúc ấy là khoảng 1 giờ sáng, và chúng tôi đang ngồi
trên bậc thềm trước nhà anh ta. Chúng tôi gần xong câu chuyện thì
anh chợt bắt đầu kể về ngày cuối cùng [của cuộc chiến]. Anh cho
biết vào đêm 29 tháng Tư, vị lữ đoàn trưởng của anh đã ra lệnh
cho đơn vị anh phải yểm trợ để bảo vệ căn cứ không quân Tân Sơn
Nhứt. Vi lữ đoàn trưởng đã năn nỉ anh đừng bỏ rơi ông ấy. Vì vậy,
khi anh tiểu đoàn trưởng này bắt đầu rời khỏi căn cứ để đảm nhiệm
việc phòng thủ bên ngoài vành đai, anh đã hết sức phân vân giữa
hai lựa chọn: Hoặc khi ra khỏi cổng căn cứ thì rẽ phải để đi đến
các vị trí được chỉ định. Hoặc rẽ trái và đi về phía bến cảng, tại đó
anh hy vọng gặp được một tàu Hải Quân đang thoát chạy ra khơi.
Và người sĩ quan ấy đã chọn… rẽ phải, chọn ở lại với nhiệm vụ

Tháng sáu hai không một chín