Page 233 - MuDo65
P. 233
233
không phải là sự tàn phá của thời gian. Thời gian không thể xóa hết dấu
vết của một con người tàn nhẫn đến như thế. Chỉ có nỗi đau đớn của cuộc
đời, tuyệt vọng, tủi nhục, cay đắng và sự thất bại cùng cực mới làm cho
một con người đổ gục đến vậy. Nhân hoàn toàn mang hình dáng của một
con người khác. Tôi ôm Nhân, những giọt nước mắt trào ra ướt mặt. Từ
thân thể Nhân bốc lên một mùi nằng nặng. Mùi chua của mồ hôi lâu ngày,
mùi úng thối của rau củ, mùi rượu trộn lẫn với mùi bụi đời đắng cay. Tôi
lại khóc. Tôi cầm lấy tay Nhân, bàn tay nhiều vết xước, màu da đen tái
lốm đốm mủ cây trái, những móng tay cũng đầy nhựa, nứt nẻ, nhiều vết
chai sần. Tôi nhìn xuống đôi chân của Nhân. Đôi chân cũng khẳng khiu,
sứt sẹo, đen xì, những chiếc móng đầy cáu ghét, đôi dép đứt quai được
buộc lại bằng sợi dây nhựa đỏ, đế mòn vẹt. Lúc đầu Nhân hững hờ ôm vai
tôi, rồi bỗng siết chặt và người Nhân rung lên. Tôi khóc như trẻ con. Bỗng
Nhân buông tay và nói như mắng:
- Đụ mẹ, mày vẫn như xưa, lúc nào cũng ẩm ướt.
Tôi lại thêm một ngạc nhiên, không những Nhân đổi thay hình dáng, mà
còn thay đổi luôn cách xưng hô, và biết chưởi thề. Suốt thời gian dài quen
biết nhau, chưa bao giờ chúng tôi xưng hô mày tao với nhau, chỉ gọi nhau
là cậu tớ, Tôi chưa một lần nghe Nhân buột miệng chưởi ai. Tôi trố mắt
nhìn Nhân, trời ơi, Nhân ngày xưa đã chết thật rồi. Biết đổ lỗi cho ai đây,
hoàn cảnh, cuộc đời hay thời thế. Hay là đổ cho số phận.
Tôi ở lại với Nhân ba ngày còn lại của chuyến đi. Ban ngày hai đứa lang
thang với những chốn kỷ niệm cũ, lê la các hang quán. Đêm về, hai đứa kể
nhau nghe những chuyện của đời nhau, những chuyện đời buồn nhiều hơn
vui. Tôi mua sắm nhiều vật dụng cần thiết của cuộc sống, chị Đầm rất vui
khi nhận những món quà này, riêng Nhân vẫn dửng dưng…
7.
Hồi đó, cuối năm 1976, Nhân vội vã trở về Đà Nẵng để trốn lệnh truy nã.
Chuyến đi kéo dài hơn tuần lễ. Đón xe dọc đường từng chặng, có khi đi bộ
suốt buổi. Suốt đoạn đường cũng chẳng có chuyện gì. Nhưng hôm từ Bình
Định về Quảng Ngãi, sau một bữa nhậu say quắc cần câu với cánh tài xế,
sang hôm sau khi tỉnh rượu, Nhân thấy mình nằm ở vệ đường ở Mộ Đức,
tiền bạc trong túi bị tước hết. Hai tên tài xế cho Nhân đi nhờ biến đâu mất.
Cũng may, Nhân đã chia nhỏ bó tiền, để mỗi nơi một chút, nhờ vậy, cũng
còn chút tiền dấu trong đôi giày, dù không nhiều lắm. Đến Đà Nẵng nửa
đêm, căn nhà cũ của gia đình nay đã biến thành cơ quan của chính quyền
mới. Lang thang suốt đêm, thấy mình như kẻ xa lạ ở một thành phố khác.
Lân la quán cà phê gần ngôi nhà cũ từ tờ mờ sớm, Nhân biết được gia đình
mình đang ở trong một con kiệt nhỏ cuối đường Hoàng Diệu, gần đường
rầy xe lửa. Ngôi nhà ngày xưa đã bị trưng dụng từ khi cách mạng về, ba
không phải là sự tàn phá của thời gian. Thời gian không thể xóa hết dấu
vết của một con người tàn nhẫn đến như thế. Chỉ có nỗi đau đớn của cuộc
đời, tuyệt vọng, tủi nhục, cay đắng và sự thất bại cùng cực mới làm cho
một con người đổ gục đến vậy. Nhân hoàn toàn mang hình dáng của một
con người khác. Tôi ôm Nhân, những giọt nước mắt trào ra ướt mặt. Từ
thân thể Nhân bốc lên một mùi nằng nặng. Mùi chua của mồ hôi lâu ngày,
mùi úng thối của rau củ, mùi rượu trộn lẫn với mùi bụi đời đắng cay. Tôi
lại khóc. Tôi cầm lấy tay Nhân, bàn tay nhiều vết xước, màu da đen tái
lốm đốm mủ cây trái, những móng tay cũng đầy nhựa, nứt nẻ, nhiều vết
chai sần. Tôi nhìn xuống đôi chân của Nhân. Đôi chân cũng khẳng khiu,
sứt sẹo, đen xì, những chiếc móng đầy cáu ghét, đôi dép đứt quai được
buộc lại bằng sợi dây nhựa đỏ, đế mòn vẹt. Lúc đầu Nhân hững hờ ôm vai
tôi, rồi bỗng siết chặt và người Nhân rung lên. Tôi khóc như trẻ con. Bỗng
Nhân buông tay và nói như mắng:
- Đụ mẹ, mày vẫn như xưa, lúc nào cũng ẩm ướt.
Tôi lại thêm một ngạc nhiên, không những Nhân đổi thay hình dáng, mà
còn thay đổi luôn cách xưng hô, và biết chưởi thề. Suốt thời gian dài quen
biết nhau, chưa bao giờ chúng tôi xưng hô mày tao với nhau, chỉ gọi nhau
là cậu tớ, Tôi chưa một lần nghe Nhân buột miệng chưởi ai. Tôi trố mắt
nhìn Nhân, trời ơi, Nhân ngày xưa đã chết thật rồi. Biết đổ lỗi cho ai đây,
hoàn cảnh, cuộc đời hay thời thế. Hay là đổ cho số phận.
Tôi ở lại với Nhân ba ngày còn lại của chuyến đi. Ban ngày hai đứa lang
thang với những chốn kỷ niệm cũ, lê la các hang quán. Đêm về, hai đứa kể
nhau nghe những chuyện của đời nhau, những chuyện đời buồn nhiều hơn
vui. Tôi mua sắm nhiều vật dụng cần thiết của cuộc sống, chị Đầm rất vui
khi nhận những món quà này, riêng Nhân vẫn dửng dưng…
7.
Hồi đó, cuối năm 1976, Nhân vội vã trở về Đà Nẵng để trốn lệnh truy nã.
Chuyến đi kéo dài hơn tuần lễ. Đón xe dọc đường từng chặng, có khi đi bộ
suốt buổi. Suốt đoạn đường cũng chẳng có chuyện gì. Nhưng hôm từ Bình
Định về Quảng Ngãi, sau một bữa nhậu say quắc cần câu với cánh tài xế,
sang hôm sau khi tỉnh rượu, Nhân thấy mình nằm ở vệ đường ở Mộ Đức,
tiền bạc trong túi bị tước hết. Hai tên tài xế cho Nhân đi nhờ biến đâu mất.
Cũng may, Nhân đã chia nhỏ bó tiền, để mỗi nơi một chút, nhờ vậy, cũng
còn chút tiền dấu trong đôi giày, dù không nhiều lắm. Đến Đà Nẵng nửa
đêm, căn nhà cũ của gia đình nay đã biến thành cơ quan của chính quyền
mới. Lang thang suốt đêm, thấy mình như kẻ xa lạ ở một thành phố khác.
Lân la quán cà phê gần ngôi nhà cũ từ tờ mờ sớm, Nhân biết được gia đình
mình đang ở trong một con kiệt nhỏ cuối đường Hoàng Diệu, gần đường
rầy xe lửa. Ngôi nhà ngày xưa đã bị trưng dụng từ khi cách mạng về, ba
