Page 37 - DacSan69
P. 37
Muõ Ñoû 37
đạt hơn năm cũ. Lộc tự nhiên đến, đi hái lộc (chỉ là một cành non
ở đình chùa, ở chốn tôn nghiêm mang về nhà), tự mình xông nhà
hoặc dặn trước người “nhẹ vía” mà mình thích đến xông nhà. Bạn nào vinh
dự được người khác mời đến xông thì nên chú ý, chớ có sai hẹn sẽ xúi quẩy
cả năm đối với gia đình người ta và cả đối với bạn.
Ở thành thị thời trước, sáng mồng một, có một số người nghèo gánh một
gánh nước đến các gia đình giàu có lân cận và chúc họ “Lộc phước dồi
dào”. Những người này được thưởng tiền rất hậu. Nhiều người không tin
tục xông nhà nhưng cũng phải dè dặt, chưa dám đến nhà ai sớm, sợ trong
năm mới gia đình người ta xảy ra chuyện gì không hay đổ tại mình “nặng
vía”. Chính vì vậy, đáng lẽ sáng mồng một đông vui lại hoá ít khách, trừ
những nhà đã tự xông nhà, vì tục xông nhà chỉ tính người đầu tiên đến nhà,
từ người thứ hai trở đi không tính.
Sau giao thừa có tục mừng tuổi chúc Tết, trước hết con cháu mừng tuổi
ông bà, cha mẹ. Ông bà cha mẹ cùng chuẩn bị một ít tiền để mừng tuổi cho
con cháu trong nhà và con cháu hàng xóm láng giềng, bạn bè thân thích.
Lời chúc có ca có kệ hẳn hoi nhưng xem người ta thích nhất điều gì thì
chúc điều đó, chúc sức khoẻ là phổ biến nhất. Chú ý tránh phạm tên huý
gia tiên, tránh nhắc tới lỗi lầm sai phạm cũ, xưng hô hợp với lứa tuổi và
quan hệ thân thuộc.
Chúc Tết những người trong năm cũ gặp rủi ro tai hoạ thì động viên nhau
“của đi thay người”, “tai qua nạn khỏi”, nghĩa là ngay trong cái hoạ cũng
tìm thấy cái phúc, hướng về sự tốt lành, kể cả đối với người phạm tội vẫn
với thái độ nhẹ nhàng, khoan dung. Nhưng, nhìn chung trong những ngày
đầu năm, người ta kiêng không nói tới điều rủi ro hoặc xấu xa.
Quanh năm làm ăn vất vả, ít có điều kiện qua lại thăm hỏi nhau, nhân ngày
Tết đến chúc mừng nhau, gắn bó tình cảm thật là đậm đà ý vị; hoặc điếu
thuốc miếng trầu, hoặc chén trà ly rượu, chẳng tốn kém là bao. Hiềm một
nỗi, nhiều người còn quá câu nệ, công thức ruờm rà, không chủ động được
kế hoạch. Nhiều vùng nông thôn, hễ đến chúc Tết nhau nhất thiết phải
nâng ly rượu, nếm vài món thức ăn gì đó chủ mời vui lòng, năm mới từ
chối sợ bị giông cả năm.
Quà Tết, lễ Tết: Bình thường qua lại hỏi thăm nhau có khi cũng có quà,
biểu lộ mối ân tình, nhưng phong tục ta đi lễ Tết vẫn có ý nghĩa hơn, nhất
là đi trước Tết càng quý. Loại trừ động cơ hối lộ quan trên để cầu danh cầu
lợi thì việc biếu quà Tết, tỏ ân nghĩa tình cảm là điều đáng quý. Học trò tết
thầy giáo, bệnh nhân tết thầy thuốc, con rể tết bố mẹ vợ… quà biếu, quà
Tết đó không đánh giá theo giá thị trường. Nhưng cũng đừng nên gò bó,
câu nệ sẽ hạn chế tình cảm: Không có quà, ngại không dám đến. Dân tộc ta
tuy nghèo nhưng vẫn trọng nghĩa tình, “Lời chào cao hơn mâm cỗ”.
Lễ mừng thọ: Ở các nước Tây Âu thường mừng thọ vào dịp kỷ niệm ngày
Xuân Giáp Ngọ 2014
đạt hơn năm cũ. Lộc tự nhiên đến, đi hái lộc (chỉ là một cành non
ở đình chùa, ở chốn tôn nghiêm mang về nhà), tự mình xông nhà
hoặc dặn trước người “nhẹ vía” mà mình thích đến xông nhà. Bạn nào vinh
dự được người khác mời đến xông thì nên chú ý, chớ có sai hẹn sẽ xúi quẩy
cả năm đối với gia đình người ta và cả đối với bạn.
Ở thành thị thời trước, sáng mồng một, có một số người nghèo gánh một
gánh nước đến các gia đình giàu có lân cận và chúc họ “Lộc phước dồi
dào”. Những người này được thưởng tiền rất hậu. Nhiều người không tin
tục xông nhà nhưng cũng phải dè dặt, chưa dám đến nhà ai sớm, sợ trong
năm mới gia đình người ta xảy ra chuyện gì không hay đổ tại mình “nặng
vía”. Chính vì vậy, đáng lẽ sáng mồng một đông vui lại hoá ít khách, trừ
những nhà đã tự xông nhà, vì tục xông nhà chỉ tính người đầu tiên đến nhà,
từ người thứ hai trở đi không tính.
Sau giao thừa có tục mừng tuổi chúc Tết, trước hết con cháu mừng tuổi
ông bà, cha mẹ. Ông bà cha mẹ cùng chuẩn bị một ít tiền để mừng tuổi cho
con cháu trong nhà và con cháu hàng xóm láng giềng, bạn bè thân thích.
Lời chúc có ca có kệ hẳn hoi nhưng xem người ta thích nhất điều gì thì
chúc điều đó, chúc sức khoẻ là phổ biến nhất. Chú ý tránh phạm tên huý
gia tiên, tránh nhắc tới lỗi lầm sai phạm cũ, xưng hô hợp với lứa tuổi và
quan hệ thân thuộc.
Chúc Tết những người trong năm cũ gặp rủi ro tai hoạ thì động viên nhau
“của đi thay người”, “tai qua nạn khỏi”, nghĩa là ngay trong cái hoạ cũng
tìm thấy cái phúc, hướng về sự tốt lành, kể cả đối với người phạm tội vẫn
với thái độ nhẹ nhàng, khoan dung. Nhưng, nhìn chung trong những ngày
đầu năm, người ta kiêng không nói tới điều rủi ro hoặc xấu xa.
Quanh năm làm ăn vất vả, ít có điều kiện qua lại thăm hỏi nhau, nhân ngày
Tết đến chúc mừng nhau, gắn bó tình cảm thật là đậm đà ý vị; hoặc điếu
thuốc miếng trầu, hoặc chén trà ly rượu, chẳng tốn kém là bao. Hiềm một
nỗi, nhiều người còn quá câu nệ, công thức ruờm rà, không chủ động được
kế hoạch. Nhiều vùng nông thôn, hễ đến chúc Tết nhau nhất thiết phải
nâng ly rượu, nếm vài món thức ăn gì đó chủ mời vui lòng, năm mới từ
chối sợ bị giông cả năm.
Quà Tết, lễ Tết: Bình thường qua lại hỏi thăm nhau có khi cũng có quà,
biểu lộ mối ân tình, nhưng phong tục ta đi lễ Tết vẫn có ý nghĩa hơn, nhất
là đi trước Tết càng quý. Loại trừ động cơ hối lộ quan trên để cầu danh cầu
lợi thì việc biếu quà Tết, tỏ ân nghĩa tình cảm là điều đáng quý. Học trò tết
thầy giáo, bệnh nhân tết thầy thuốc, con rể tết bố mẹ vợ… quà biếu, quà
Tết đó không đánh giá theo giá thị trường. Nhưng cũng đừng nên gò bó,
câu nệ sẽ hạn chế tình cảm: Không có quà, ngại không dám đến. Dân tộc ta
tuy nghèo nhưng vẫn trọng nghĩa tình, “Lời chào cao hơn mâm cỗ”.
Lễ mừng thọ: Ở các nước Tây Âu thường mừng thọ vào dịp kỷ niệm ngày
Xuân Giáp Ngọ 2014
