NGƯỜI ẤY

 

VũĐ́nhHải     KBC 3119

 

·         Mến tặng tất cả những ai đă từng một thời đội nón đỏ, mặc áo hoa.

Theo cánh chim trời gởi đến Huỳnh Khánh Tuấn, tức Tuấn nhí, vùng trời Pháp quốc.  Ngày ấy đă nhiều lần bạn hỏi tôi người ấy là ai, tôi chẳng thể nào trả lời cho bạn được, nhưng giờ đây…

 

Trại cải tạo D1, ḥm thơ 3136, Phước Long, Sông Bé, năm 1978.

Quăng con dao rừng xuống đất, hắn cởi vội chiếc áo vá chằng vá đụp ướt đẫm mồ hôi, ngồi phịch xuống ghế nh́n lên dàn mướp vừa bắt đầu nhú ra những trái con con trông thật dễ thương.  Lá mướp xanh nơn trông rơ những sợi lông tơ, rộn ràng bên những chiếc nụ xinh xinh đang ấp úng xoè ra một màu vàng nhè nhẹ, thuần khiết như tơ trời giữa chốn địa ngục tối tăm.  Vài chú ong vo ve lượn lờ, ngần ngại ṿng vo chưa dám đáp xuống chiếc nhụy hoa vừa chớm nở, chú sợ chiếc giầy chưa rửa của chú sẽ vấy bẩn chiếc áo trắng trong của một thời con gái.

Hắn nhón chân, rướn người vói tay lên xà nhà tháo sợi dây, từ từ thả gói đồ thăm nuôi xuống.  Túi lương thực nhẹ hều, chỉ c̣n vài con cá khô, lưng hũ mắm khô quẹt, c̣n ba tháng nữa mẹ hắn mới lên thăm.  Cứ nghĩ đến con đường đất đỏ chạy từ thị trấn Phước B́nh, ngoằn ngoèo sầm sập những hố voi, ngóc lên những dốc núi cao chót vót rồi lại đổ nhanh xuống vực sâu, vượt qua chiếc cầu Đắc Kia mỏng manh lắc lư trên ḍng sông Bé nước cuồn cuộn trôi, hắn lại ngậm ngùi thương nhớ mẹ.  Mẹ già gồng gánh đồ thăm nuôi vượt qua bao nhiêu gian nan khổ ải, lúc bám xe đ̣, lúc oằn đôi vai cuốc bộ qua những cánh rừng hoang vắng rợn người, những bà mẹ thương con, những người vợ yêu chồng dựa dẫm vào nhau liều ḿnh đi thăm tù cải tạo.  Đời sống nơi phố thị xa xăm kia nào có hơn được bao nhiêu so với nơi này, cũng đói khát lầm than nheo nhóc.  Sau buổi đất trời sụp đổ ấy, mọi người bỗng như ngây như dại, hoảng hốt trước những đổi thay ghê rợn đến tận gốc rễ của xă hội, tổ dân phố hội họp kiểm thảo hằng đêm, gạo thóc phân phối đến từng người qua sổ hộ khẩu, những chiếc loa phóng thanh đặt mọi nơi mọi chỗ khắp hang cùng ngơ hẻm lúc nào cũng gào lên một giọng điệu tuyên truyền trơ trẽn nổi da gà.  Nhà cửa càng lúc càng trở nên trống trải, thênh thang thoáng mát hơn, v́ bàn ghế giường tủ đă lần lượt rủ nhau ra đi không hẹn ngày về.  Người đi cải tạo, kẻ đi kinh tế mới, bàn ghế giường ngủ tủ thờ trong nhà đâm ra thừa thăi, không đem bán để làm ǵ? trong khi nhà không c̣n hột gạo.  C̣n cái tủ rỗng tuếch kia, quần áo bên trong đă bán sạch tự bao giờ, để mà làm ǵ? đem bán quách may ra mua được vài kí gạo.  Nh́n quanh nh́n quẩn, chẳng c̣n vật dụng nào có thể đem bán ra tiền được nữa, chị phụ nữ đưa tay quệt nước mắt cắp nón ra đi, đi buôn lậu.  Không đi buôn lậu th́ lấy ǵ nuôi lũ con thơ dại, lấy ǵ dấm dúi lâu lâu đi thăm nuôi chồng đang cải tạo nơi rừng thiêng nước độc.  Bên trong 2 ống quần, cá khô lẫn khô mực được bó chặt vào 2 bắp vế, dưới lớp áo bà ba giả dạng thường dân rộng thùng th́nh, trước bụng là cái túi vải may theo kiểu ruột tượng đựng vài kí gạo cột chặt vào người, phía sau lưng giắt toàn là hàng quốc cấm, thuốc lá Samit, thuốc lá 555, c̣n đâu nữa…đáy thắt lưng ong.

Cũng may, ngày bước chân vào trại tập trung cải tạo, đời hắn mới đếm được 23 cái xuân qua, đang c̣n là một gă thanh niên tráng kiện, sức vóc như hổ như voi, chưa lạc vào thiên đường t́nh ái, chưa vướng nợ thê nhi nên rất ư là đỡ khổ.  Có người yêu làm ǵ để rồi đời chia cách mỗi người một ngả, héo hắt nhớ nhung chỉ thêm buồn thêm khổ.  Một đêm nọ hắn chợt giật ḿnh thức giấc khi nghe tiếng khóc rấm rức của người bạn tù nằm bên cạnh, càng lúc tiếng khóc càng ray rứt, khằng khặc như có người bóp vào cổ, thằng cha này khóc dai quá, khóc dữ dội như cha chết mẹ chết.  Sáng hôm sau hắn lân la hỏi chuyện:

-    Đêm hôm qua làm ǵ mà khóc dữ vậy cha nội?

Người bạn tù mắc cỡ ấp úng:

-    Tui nhớ… con tui quá, không cầm được nước mắt.

Ít lâu sau hắn khám phá ra anh bạn tù này cưới vợ mới được vài tháng th́ tới ngày đứt phim 30 tháng 4, chưa có đứa con nào cả.

Có con cá khô nướng làm mồi nên chén bo bo cứng như đá cũng bớt đi phần vô vị, ăn xong rồi mà vẫn có cảm tưởng như chưa ăn, đời cải tạo triền miên trong cơn đói.  Thật sui sẻo cho bất cứ động vật nào mon men đến gần trại cải tạo, cái ǵ nhúc nhích là ăn được tất, rết đem nướng lên thơm lừng, ngon như tôm hùm trong nhà hàng Bát Đạt, ḅ cạp nướng xong, bóc vỏ bỏ phần đuôi ăn ngon như cua rang muối.  Rắn, chuột, đă lọt vào cặp mắt đói dài ngày của dân cải tạo th́ đừng có ḥng chạy thoát.  Hắn nhớ măi cái khoảng thời gian ấy, thức ăn của tù bị cắt bớt thê thảm mà công tác lao động th́ vẫn giữ nguyên như cũ, vẫn phải vào rừng chặt cây phá rừng lấy đất trồng cây cao su.  Đói quá, đói ră ruột, đói ngủ không nổi, đêm nằm phơi bụng mà nghe dạ dày trống trơn đang tóp tép đay nghiến, một cảm giác cờn cợn cứ lăn tăn không ngớt trong đêm dài, không cách chi mà nhắm mắt cho nổi.  Trên đă "no" cả rồi, dưới khỏi "no".

Màn đêm ngậm ngùi buông thơng xuống chốn địa ngục trần gian, lũ chim trời đă im tiếng rúc mỏ t́m giấc ngủ vùi, côn trùng rỉ rich thê lương, thỉnh thoảng lại có tiếng vượn hú lên giận dữ từ xa vọng về nghe như oán như hờn căm.  Đâu đây có tiếng đàn dạo khúc Romance nghe réo rắt, quyện vào tiếng th́ thầm của cỏ cây đang ẩn ḿnh trong đêm tối.  Đầu nhà của tổ 1, anh em đang lặng im theo dơi buổi chiếu phim miệng " Cô gái Đồ Long " do Ngô liêm Cần, binh chủng thiết giáp, tŕnh chiếu.  Bên nhà tổ 2, Nguyễn sơn Hà, hoa tiêu A 37, chiếu bộ phim "Tiếu ngạo giang hồ " đang tới hồi gay cấn, Lệnh hồ Xung thống lĩnh giáo chúng ma giáo kéo lên núi Thiếu Thất phá chùa Thiếu Lâm cứu Thánh cô.

Chợt có bóng người bước tới gần, giọng nói quen quen:       

        -    Làm ǵ mà ngồi buồn dữ vậy?                                                            

          Hắn nhận ra ngay Tuấn nhí.                                                                      

-                 Ngồi chờ trực thăng Mỹ tới bốc đi.                                                                            

Cả hai chợt cất tiếng cười ha hả.                                                                                             

Đời cải tạo bớt đi được nỗi tuyệt vọng, nhẹ đi được nỗi bi quan chán chường phần lớn cũng là nhờ tin đồn.  Tin đồn cần thiết như dưỡng khí, tin đồn hà hơi tiếp sức cho đời cải tạo vùng vẫy ngoi lên không để bị nhận ch́m trong tăm tối mịt mù không biết ngày nào ra.  Tin đồn tràn lan trong cơi ngục tù đến từ nhiều ngơ ngách, từ thân nhân lên thăm nuôi, từ dân chúng trong những lần đi công tác xa, từ trại này đồn qua trại khác…Ở Long Khánh lực lượng phe ta đă lên tới cấp su đoàn, quân ta ra đường lộ đón xe đ̣ thăm hỏi sức khỏe bà con, trước khi rút vào rừng vô ư làm rớt lại một ít lương khô, nh́n kỹ lại th́ đó là loại khẩu phần ration C của quân đội Mỹ ngày xưa vẫn dùng.  Chính phủ Hoa Kỳ đang mặc cả với Việt cộng số tiền trên mỗi đầu người cải tạo để thả họ ra khỏi chốn lao tù.  Hoa Kỳ sẽ đưa các tù cải tạo sang Mỹ định cư, c̣n cho truy lănh tiền lương kể từ ngày 30 tháng 04 trời sập.  Về sớm cũng thế thôi, cứ tà tà ở trong này chờ trực thăng Mỹ tới rước đi cho khoẻ.

Có những giai đoạn tin đồn nóng hổi bỗng dưng dồn dập lan nhanh khắp nơi khắp chốn, tù cải tạo ghé tai nhau x́ xào bàn tán, ai ai cũng bồn chồn chờ đợi một điều ǵ đó sắp sửa xảy ra, những kẻ muối mặt hoá thân làm kiếp chồn kiếp cáo nay cũng giật ḿnh đánh thót tự gíác bẻ găy cần antenna.  Ngày lại ngày trôi qua, tin đồn nóng hổi từ từ xẹp xuống như cái bánh bao chiều, mặt mũi tù cải tạo hốc hác chảy dài xuống như một ngọn nến, rồi lại một đợt tin đồn thổi tới, anh em lại hí hửng lên tinh thần, lại nuôi hy vọng…Về sau này, thực tế chứng minh được rằng một số tin đồn đă rất đúng.

Tuấn nhí đặt lên bàn một gói giấy:

-    Tui mới có thăm nuôi, gởi bạn một chút ăn lấy thảo.

-    Cám ơn Tuấn, có tin tức ǵ không vậy?

-    Có tin nóng hổi, đặc sứ của chính phủ Mỹ đă tới Hà Nội bàn thảo về việc thả tù cải tạo, chính tai đứa em tui nó nghe đài BBC đó.

Hắn cảm thấy máu nóng bốc lên trong đầu, cảm động quá, vậy là người bạn đồng minh của ta chơi rất đẹp, chơi rất có hậu đấy chứ.  Nhưng đột nhiên ḷng hắn bỗng nguội lạnh bất ngờ khi Tuấn nhí xuống giọng:

 - Nhưng mà mấy tuần lễ trước ngày 30 tháng 04, đài BBC đă từng phản thùng đâm sau lưng tụi ḿnh...

Tuấn nhí yên lặng, buồn buồn nh́n hắn, rồi bỗng cất tiếng lẩm bẩm:

-    Lư khôn Sơn, không biết c̣n sống hay đă chết.

Đă nhiều lần Tuấn nhí hỏi thăm hắn về tông tích của nhân vật Lư khôn Sơn, hắn chịu thua không thể trả lời nổi, v́ hắn chưa bao giờ gặp được người này, mà su đoàn Nhảy Dù th́ mênh mông quá.  Rất tiếc Tuấn nhí không biết rơ Lư khôn Sơn thuộc tiểu đoàn nào, Tuấn chỉ nhớ Lư khôn Sơn là một thiếu úy trung đội trưởng của su đoàn Nhảy Dù, được gởi đi học khoá sĩ quan truyền tin, ở trường truyền tin Vũng Tàu vào những tháng cuối cùng của cuộc chiến, cùng khoá với Tuấn nhí.  Hắn biết chắc một điều là h́nh ảnh hào hùng của Lư khôn Sơn đă in rất đậm nét trong trí nhớ của Tuấn nhí, soi rơ trong ḷng Tuấn nhí cả một ṿm trời chiến chinh bi thảm, sấm chớp rền trời chập choạng những người lính cảm tử liều lĩnh xông lên.  Những lúc ngồi kể lại ngày cuối cùng ở trường truyền tin Vũng Tàu, đôi mắt Tuấn nhí lại đăm chiêu, lúc sôi động, lúc trầm lắng như đang chứng kiến một cuộc binh đao vừa diễn ra ngay trước mắt.

Áp lực của cộng quân càng lúc càng đè nặng lên trường truyền tin Vũng Tàu, quân số cơ hữu chẳng có bao nhiêu, lại toàn là lính văn pḥng không quen chuyện súng ống, lực lượng pḥng thủ nay chỉ c̣n trông cậy vào các khóa sinh, phần lớn từ các đơn vị gởi về nên ít nhiều cũng đă có kinh nghiệm chiến đấu.  Các khóa sinh gốc từ mọi quân binh chủng nay tập hợp thành một lực lượng duy nhất, dựng lên một tuyến pḥng ngự, quyết không cho địch tràn vào chiếm trường truyền tin.  Tự ái và chí kiêu hùng đă khiến những người lính đồng ḷng sát cánh với nhau, tổ chức chiến đấu chống lại các mũi tiến quân của địch.  Từ hướng giáp với phi trường, địch bắt đầu nổ súng tấn công, các khóa sinh trường truyền tin không hề nao núng, từ trong các công sự chiến đấu, anh em b́nh tĩnh nhả đạn dữ dội vào đội h́nh xung phong của địch.  Đợt xung phong đầu tiên của địch tan tác, thảm hại nặng nề trước sức phản công mănh liệt của các khóa sinh trường truyền tin.  Địch khựng lại, củng cố vị trí trong khi điều động thêm quân nhất quyết dứt điểm mục tiêu.  Quân ta cũng tận dụng thời gian phá kho, chuyển súng ống đạn dược lên tuyến đầu, quyết một phen sống mái với địch.  Địch xua quân ào lên, những chiếc nón cối lúp xúp khom lưng ôm súng chạy thẳng vào pḥng tuyến của ta.

-    Bắn! Bắn!

Những tiếng quát tháo vang lên ḥa trong tiếng đạn nổ ṛn ră, đủ mọi loại súng đồng loạt cất tiếng phẫn nộ, quật ngă những đợt xung phong của địch.  Dù bị thiệt hại, địch vẫn bám chặt lấy vị trí và t́m cách vượt lên. Thật bất ngờ, địch mở một mũi công phá rất mạnh từ bên góc của phi trường đánh tạt ngang vào bên hông tuyến pḥng ngự của trường truyền tin.  Ngay lập tức, một toán 5 người khóa sinh vọt ra khỏi vị trí chiến đấu lao nhanh về phía tháp nước, thoăn thoắt leo lên cầu thang, thoáng chốc đă lên tới bồn chứa nước.  Khẩu đại liên 30 đặt sẵn trên bồn nước nhanh chóng khai hỏa bắn dữ dội vào đội h́nh của địch đang lúp xúp chạy lên, mũi đột phá của địch bị xé nát trong chớp nhoáng, số c̣n lại hoảng hốt tháo chạy về phía sau.  Anh em khóa sinh trường truyền tin quên cả hiểm nguy nhảy cỡn lên reo ḥ thích thú, mọi người dán chặt đôi mắt lên phía trên bồn nước, 5 tay súng kiên cường vẫn không ngừng nhả đạn.  Sau những tổn thất bất ngờ quá nặng nề, địch tái tổ chức lực lượng, bắt đầu mở những đợt tấn công dữ dội, và bây giờ ổ kháng cự trên tháp nước trở thành cái gai ưu tiên cần phải bứng trước nhất.  Các loại súng của địch chụm lại gơ lên tháp nước thật rát.  Tiếng súng đại liên 30 trên tháp nước vẫn rộ lên dữ dội, ở dưới đất mọi loại súng ḥa chung một nhịp không chừa một khe hở nào cho địch quân xông tới.  Bất kể thiệt hại, địch dồn lên tấn công quyết liệt, khi quả đạn B 40 của địch bắn trúng đích chiếc lô cốt pḥng thủ do một khóa sinh Biệt động Quân trấn giữ th́ tuyến pḥng thủ của trường truyền tin bắt đầu sụp đổ, anh em lần lượt rời bỏ vị trí t́m cách thoát ra ngoài thành phố.  Trên tháp nước nh́n xuống thấy cảnh tượng tháo chạy bát nháo, anh em cũng bắt đầu hoang mang giao động, lần lượt quăng súng vội vă leo xuống đất.  Người lính c̣n lại vẫn ĺ lợm xổng lưng xoay ṇng súng đại liên xả đạn về phía địch, liếc mắt nh́n 4 người đồng đội đang hối hả tuột xuống chân cầu thang, " Họ không phải là lính Nhảy Dù, làm sao ḿnh có thể ra lệnh cho họ được".

Huỳnh khánh Tuấn ngoái đầu nh́n lại ngọn tháp nước một lần cuối trước khi lách người chạy vụt ra phía sau dăy nhà t́m đường băng ra thành phố, Tuấn vẫn c̣n nh́n thấy bóng dáng người lính Nhảy Dù thấp thoáng trên tháp nước vút cao, tiếng đại liên 30 vẫn kiên cường nổ ṛn ră…Toàn bộ trường truyền tin đă rút chạy, chỉ c̣n lại một người lính Nhảy Dù vẫn bền gan cố thủ, quyết không cho địch tràn vào.  Tiếng súng trên tháp nước vang vọng sâu thẳm đến tận trái tim của những người lính khóa sinh trường truyền tin đang quay lưng bỏ cuộc, để rồi măi đến sau này, trải dài trong các trại tập trung cải tạo, từ Phước Long, Xuân Lộc, đến Hàm Tân…, anh em sĩ quan khóa sinh trường truyền tin thỉnh thoảng vẫn nhắc nhớ đến con người dũng cảm bất khuất này.       

Tinh thần chiến đấu dũng cảm can trường của người lính Nhảy Dù ấy đă khiến Huỳnh khánh Tuấn, binh chủng pháo binh, và Đông, thuộc su đoàn 9 BB xúc động đă quyết định quay trở lại tháp nước.  Địch tập trung hỏa lực dội lên tháp nước, lớp bao cát bảo vệ cho ổ súng không đủ kiên cố, viên đạn B40 lọt vào nổ tung, hất văng người lính Nhảy Dù sang một bên, miểng đạn ghim đầy lên thân thể người lính.  Sức nổ dữ dội của viên đạn ép mạnh vào lồng ngực khiến cho người lính gần như bất tỉnh đến nơi, với một ư chí sắt thép, người lính Nhảy Dù căng người ra để khỏi rơi vào t́nh trạng hôn mê, cố lết người nhoài ra phía cầu thang t́m cách leo xuống.  Tuấn và Đông chạy ngược trở lại tháp nước, kịp nh́n thấy người lính Nhảy Dù chân vừa mới chạm đất đă ngă lăn ra thở dốc, cả hai người vội vă xông tới, xốc người bạn ḿnh đứng lên, nhanh chóng t́m đường thoát thân.  Toàn bộ thành phố Vũng Tàu rơi vào cơn hỗn loạn, lính tráng đủ mọi binh chủng, đơn vị, giạt về đông nghẹt, huyên náo trên khắp các nẻo phố như một mớ bùi nhùi, không đầu không đuôi, không tổ chức, không chỉ huy.  Khi địch tràn vào thành phố bằng nhiều hướng th́ cái mớ bùi nhùi ấy tan ra như bọt xà pḥng.  Chẳng biết c̣n sống hay đă chết, Lư khôn Sơn, người thiếu úy trung đội trưởng của su đoàn Nhảy Dù, cao lớn, trắng trẻo, bảnh trai, với khẩu đại liên 30 nổ ṛn ră trên tháp nước. 

Sau năm 1978, trại cải tạo D1 vợi đi một nửa sau những đợt thả tù liên tiếp, cuối cùng th́ trại giải thể, sát nhập vào trại D3, ḥm thơ 3138, ở về phía ngă ba đường 10, trên đường ra quán bà Sáu lưỡi lam.  Vài tháng sau, trại cải tạo D3 lại tiếp nhận một đợt tù cải tạo chuyển từ Hốc Môn lên, được tổ chức thành khối thứ tư, ở phía bên kia của sân đá banh gần với nhà thăm nuôi.  Đời cải tạo gắn liền với những đợt chuyển trại, rồi mỗi khi ổn định chỗ ở xong, anh em Nhảy Dù lại tự động nối lại với nhau, lại biết thêm nhiều bạn mới.

Các sĩ quan Nhảy Dù trong trại cải tạo D1, ḥm thơ 3136, Phước Long, Sông Bé:

- Vũ đ́nh Hải, TĐ8 ND.

-    Nguyễn văn Thạnh, TĐ7 ND.

-    Nguyễn văn Tâm, tức Tâm đen, TĐ2 ND.

-    Trần xuân Nhật, trinh sát Dù

-    Nguyễn văn B́nh, TĐ9 ND, một cầu thủ nổi danh trong trại cải tạo, B́nh là một tiền đạo lanh lẹ, rất sắc bén, cùng với tiền đạo nổi tiếng Đào hữu Bỉ tạo thành một cặp bài trùng vô cùng nguy hiểm, tuyệt vời nhất là những pha đi bóng một hai rất đẹp mắt, hậu vệ đối phương bối rối không biết đường nào cản phá, trong chớp mắt đă áp sát khung thành đối phương rồi xoay người dứt bóng vào góc hẹp, thủ môn đối phương không kịp phản ứng, đành bó tay nh́n theo trái banh lăn vào khung thành trống trơn.  Đội bóng của trại 3136 ngày ấy c̣n có hảo thủ Vơ ngọc Hạnh tức Ali Hạnh với những đường vẽ bóng rất mượt mà, những đường chuyền bóng chết người, c̣n có Mai xuân Nghĩa, Cao văn Hà, Trần đ́nh Vang tức Vang lơm, Đỗ khắc Tân, Trần gia Định, Tôn thất Nga, Lê đặng Hùng, Đinh hoàng Cảnh, Đạo thủ môn, Tốt của tổ 4, khối 1…

Khi trại cải tạo D1 giải thể, sát nhập vào trại cải tạo D3, th́ ṿng tay đồng đội lại được nối rộng thêm:

-    Nguyễn thành Danh, tức Danh bo, tiểu đoàn 1 pháo Dù, thời gian cuối của cuộc chiến, Danh đi đề lô cho tiểu đoàn 11 ND, đánh trận đèo Hải Vân.  Nhà Danh ở khu Bùi Viện, ngă tư quốc tế, Quận 1, Sài G̣n.  Một hôm, Danh và một số bạn được cử đi theo xe tải ra thị trấn Phước B́nh vác gạo.  Trong lúc đang ngồi nghỉ trưa, anh em bỗng nh́n thấy một tay bộ đội đang mặc một chiếc quần đùi may bằng lá cờ của miền nam Việt Nam, Nguyễn thành Danh điên tiết lên, " Đ.m, tao phải đục thằng này mới được ".  Vừa chửi, Danh vừa lao người ra, rất may anh em đă cản Danh lại kịp thời.  Vào một ngày sui sẻo khác, Nguyễn thành Danh đang đi trong hàng, trên đường ra hiện trường lao động, bỗng gặp mấy tay bộ đội đang đi ngược chiều, Danh lên tiếng chửi, không may họ nghe thấy, họ chận đoàn người lại, chỉa súng AK bắt Danh dẫn đi.  Những tay bộ đội này là vệ binh của trại cải tạo D5, họ bắt Danh về bên đó, đánh đập tàn nhẫn, bỏ đói không cho ăn không cho uống.  Mấy hôm sau khi thả về, Danh bước đi không muốn nổi, cả trại ai cũng thương cũng mừng cho Danh vẫn c̣n sống.  Biệt hiệu " Danh bo " ra đời từ ngày ấy.  Lại một lần khác, Danh vi phạm nội qui trại bị nhốt xuống hầm tối, đó là một cái hầm đào rất sâu, sát ngay bên lối ra cổng, Danh xuống hầm bằng một cái thang tre, vệ binh rút cái thang lên, rồi chận bên trên bằng một cái nắp ván, thế giới ở bên dưới như đóng sầm cửa lại, tối om như địa ngục.  Bạn bè không bao giờ bỏ Danh, đồ ăn, thuốc tây, tiếp tế xuống cho Danh đều đặn.  Nhất là anh Nguyễn xuân Giang và anh Nguyễn bá Cừ, là những người bạn ăn cơm chung với Danh, đă lo lắng cho Danh vô cùng chu đáo.

Danh ơi, ở bên kia thế giới Danh có c̣n nhớ những buổi tối trong trại cải tạo học Anh văn dưới ngọn đèn dầu tù mù, vậy mà Danh không c̣n sống để qua bên này cùng với anh em…

-    Phạm văn Minh, tức Minh ḅ, có đôi mắt to như mắt ḅ, trinh sát Dù.

-    Nguyễn văn Mẹo, nhà ở khu Tân Định, Sài G̣n.

-    Trương quang Phong, thuộc tiểu đoàn Vương mộng Hồng, quê ở Rạch Giá. Kiếp tù đày vẫn không dấu được vẻ phong lưu, khuôn mặt lúc nào cũng vui tươi cởi mở, dáng đi thật là thoải mái ung dung.  Người có cái phong thái cưỡi ngựa xem hoa ấy chắc hẳn dù sống ở nơi tù ngục tối tăm nào cũng vẫn cảm thấy an nhiên nhàn nhă.

-    Nguyễn mậu Nội, TĐ11 ND, anh em vẫn thích gọi Nội bằng cái tên rùng rợn hơn, Nguyễn mụ Nội, nghe tên là đă thấy nóng lạnh, toát mồ hôi.  Nhưng thực tế th́ hoàn toàn ngược lại, Nguyễn mậu Nội làm trong tổ cưa xẻ, thân h́nh rắn chắc, mặt mũi khôi ngô tuấn tú, bộ râu quai nón càng tăng thêm vẻ tự tin ngang tàng của một hảo hán, ăn nói nhỏ nhẹ, hiền lành dễ mến.  Nguyễn mậu Nội quê ở Kontum, sinh viên năm thứ hai đại học khoa học Sài G̣n, đường khoa cử găy gánh giữa chừng v́ lệnh tổng động viên đôn quân năm 1972.  Khi c̣n là sinh viên sĩ quan trong quân trường, Nguyễn mậu Nội đă từng có diễm phúc được ngủ đêm trong khuê pḥng của khu trại dành riêng cho nữ quân nhân. Tốt nghiệp khóa 3/72 trường bộ binh Thủ Đức, Nguyễn mậu Nội t́nh nguyện về binh chủng Nhảy Dù và được phân bổ về tiểu đoàn 11ND.  Tháng 3 năm 1975, đại đội 112 và đại đội 114 thuộc tiểu đoàn 11 ND được gởi tới đèo Hải Vân chận đánh một lực lượng của địch đang áp sát đỉnh đèo mưu toan cắt đứt con đường đèo hiểm trở, mạch giao thông độc nhất nối liền giữa Huế và Đà Nẵng.  Trận đánh diễn ra trên những mỏm núi cheo leo dựng đứng, một viên đạn B40 oan nghiệt chọn đúng mục tiêu, giết chết người lính mang máy truyền tin ngay tại chỗ, thiếu úy trung đội trưởng Nguyễn mậu Nội bị mảnh đạn xuyên qua cổ.  Rất may mắn, mảnh đạn không đi qua chỗ hiểm nên Nguyễn mậu Nội vẫn c̣n sống, và nhất là chưa mất đi giọng nói nhỏ nhẹ, ngọt ngào làm mềm ḷng phái nữ.

-    Bùi thiện Cơ, TĐ3 ND, nếu không để ư đến ánh mắt hiền ḥa với nụ cười cởi mở th́ người ta rất e ngại khi phải va chạm với anh chàng lực lưỡng cuồn cuộn những bắp thịt này, khuôn mặt Cơ toát ra hơi lạnh của một tảng băng và hắt ra ánh thép trui cứng của một con rựa.  Năm tháng cải tạo tập trung vẫn không làm mất đi vóc dáng vững chăi, dữ dội của một người chơi quyền anh, sống mũi của Cơ vặn vẹo qua lại mềm mại như sợi bún v́ xương sụn bên trong đă được lấy ra, hai hàm răng của Cơ đều đă được lấy gân máu để không c̣n cảm giác đau đớn khi bị dính đ̣n.  Bùi thiện Cơ viết chữ bằng cả tay trái lẫn tay phải, "ḿnh phải làm điều ǵ để khác với người ta chứ, tập măi cũng phải được thôi", Cơ trả lời.  Bùi thiện Cơ học tiếng Anh trong tù bằng cách viết từ vựng vào một tấm giấy xếp nhỏ lại rồi bỏ vào trong túi, lúc đi lao động vừa chặt cây vừa khiêng củi miệng vẫn lẩm nhẩm học tiếng Anh, lúc nào quên th́ mở tờ giấy ra xem lại.

-    Hoàng thanh Tùng, TĐ8 ND, cùng lớp Thiếu sinh quân với Nguyễn văn Thành, Lê văn A, Vũ hán Khôi, Đông bành, Thiện Hitler…Tùng xuất thân từ khoá 29 Vơ Bị Quốc Gia Đà Lạt.  Tháng 4 năm 1975 Hoàng thanh Tùng được bổ xung về tiểu đoàn 8 ND, ngay vào lúc đơn vị vừa mở đường máu triệt thoái từ Long Khánh về đến Bà Rịa, Phước Tuy.

-    Trí, TĐ6 ND, người dong dỏng cao, Trí tốt nghiệp khóa 5/72 trường bộ binh Thủ Đức.  Khi Trí nói chuyện với ai th́ mắt của Trí cứ như nh́n đi chỗ khác, như đang t́m kiếm một vật ǵ ở góc nhà đằng kia.  Mỗi khi Trí cười th́ khoé miệng lại bị kéo xếch lên, người đối diện có cảm tưởng như Trí đang cười mỉa mai, cay đắng một điều ǵ.  Vết tích chiến tranh của trận chiến mùa hè năm 1972 đă nhào nặn khuôn mặt của Trí thành một bức tranh lập thể, đường nét chồng chéo, co giật, cào cấu lẫn vào nhau.  Sức nổ và những mảnh đạn của trái phá B40 đă đào sới băm vằm khuôn mặt nát bét ra, rồi qua bàn tay điều trị của người bác sĩ quân y chỉ chuyên mổ xẻ, cưa cắt, không có phương tiện phục hồi thẩm mỹ, khuôn mặt của Trí giờ đây kỳ dị lắm.  Trí mở ví lấy ra một tấm h́nh thuộc về dĩ văng, trong h́nh là một chàng thanh niên rất trẻ mang ḍng máu lai Pháp, từ vóc dáng cho tới khuôn mặt đẹp đẽ vô cùng.  So sánh khuôn mặt hiện tại của Trí với tấm h́nh chụp từ những năm tháng xa xưa, ai mà không khỏi đau ḷng khẽ trách trời cao sao nỡ hẹp ḥi, bắt Trí phải đeo một bản án quá nặng nề trong suốt cả một cuộc đời trầm luân.  Trí mở ví cất tấm h́nh và cười nhẹ, "  Cô ấy vào tổng y viện Cộng Ḥa thăm tui được một lần đầu tiên, sau đó th́ vĩnh viễn bặt vô âm tín… ", khi cười khoé miệng của Trí lại bị kéo giật lên trông có vẻ như đang mỉa mai, cay đắng một điều ǵ.

Các đấng Nhảy Dù đă hẹn ḥ buổi tối hôm ấy một bữa nhậu thật linh đ́nh.  Mấy ngày trước đă thực hiện một phi vụ đáp vào sóc Thượng đổi được con gà, vài lít rượu.  Lâu quá rồi cũng thèm, cũng nhớ cái mùi vị cay cay nồng nồng, lại được một phen quần hùng hội tụ cụng ly cho thỏa chí.  Gà xé phay nhấm nháp trong hơi rượu, cái mùi vị cũ kỹ quen thân này đưa ta trở về quá khứ bao năm về trước của những buổi nhậu chết bỏ quên đường về, lính Nhảy Dù chết nằm tại chỗ không bỏ chạy.  Ha ha! đă chết th́ làm sao c̣n chạy được nữa.  Nhảy Dù ơi thương quá đi thôi cái thời bạt mạng, đồng đội có nhau đồng sinh cộng tử, hơi rượu sao nghe mùi thuốc súng.  Bao nhiêu chuyện cũ của một thời chinh chiến nay được tái hiện trong hơi men chếnh choáng lại càng ray rứt làm sao, những người đồng đội gục ngă trên chiến trường năm xưa giờ như đang lồm cồm ngồi dậy, tại hoa mắt hay ứa lệ trong ḷng?  Nguyễn văn Mẹo chẳng biết uất hận điều chi, bất ngờ x̣e bàn tay đặt lên bàn nhậu, tay kia chụp lấy con rựa dựng bên vách nhà, phập một nhát đứt ĺa một lóng tay, máu tuôn xối xả, đă vậy c̣n cự nự khi anh em nhào tới băng bó vết thương.

Vài tháng sau, vào một buổi sáng tinh mơ lúc mọi người c̣n đang vùi đầu trong giấc ngủ ngon, bỗng có tiếng súng nổ chát chúa rồi vệ binh vác súng rầm rập chạy vào láng trại.  Lệnh báo động được ban hành, mọi người ai ở đâu th́ ở đấy, không được đi lại, không được bước ra khỏi láng.  Vệ binh mặt mũi hầm hầm chia nhau đi lục soát.  Anh em vui vẻ bàn tán, " lại bốc hơi nữa rồi ".  Một lát sau th́ toàn trại đều hay tin Nguyễn mậu Nội và một số bạn bè đă biến mất, các bạn vượt trại đợt này đều thuộc tổ nấu bếp và tổ cưa xẻ.  Xuân qua hè tới, năm tháng vùn vụt trôi qua, đời người lui dần vào quá khứ, đă gần 30 năm trôi qua mà sao Nguyễn mậu Nội vẫn c̣n giữ im lặng vô tuyến, ngay cả với gia đ́nh, thân quyến.   Chắc hẳn ở một nơi nào đó trong rừng sâu núi thẳm trên đường vượt thoát, con người hào hoa này đă vĩnh viễn bước ra khỏi cuộc đời vốn lắm khổ đau, để trở về với cát bụi ngh́n năm.   

Ba mươi năm lặng lẽ trôi qua như một thoáng mây bay, những tưởng tù cải tạo sẽ bỏ xác, hay vĩnh viễn khép chặt kiếp lầm than trong những trại tập trung ghê rợn.  Nhưng không, chính phủ Hoa Kỳ đă can thiệp để tù cải tạo được thả về, kế tiếp là xúc tiến chương tŕnh HO cho tù cải tạo được sang Mỹ định cư, thật là có nằm mơ cũng không thể nào tưởng tượng ra nổi.  Người vượt biên, kẻ theo diện đoàn tụ, người theo diện HO, cuối cùng anh em cũng đă lần lượt đến được bến bờ tự do.  Tiểu bang South Carolina lạnh lẽo xa lắc mù khơi có duy nhất một người lính Nhảy Dù chọn làm quê hương thứ hai, đó cũng là người sĩ quan độc nhất của su đoàn Nhảy Dù bị bắt làm tù binh trong trận đánh cuối cùng ở Xuân Lộc, Long Khánh.  Thiếu úy Chu y Quí, trung đội trưởng trung đội 3, đại đội 94, tiểu đoàn 9 Nhảy Dù bị địch bắt, đưa về giam giữ ở mật khu Mây Tào, Hàm Tân.

-    Khi bắt được Quí, họ trói nghiến hai tay, bắt tháo giày, rồi dẫn theo đường rừng giải về mật khu Mây Tào.

-    Có đông lắm không?

-    Đông lắm, hàng trăm người, nhưng toàn là sĩ quan của su đoàn 18 BB và tiểu khu Long Khánh, chỉ có Quí là Nhảy Dù.

-    Điện thoại của Quí nghe nhỏ quá, nói lớn lên một chút đi.

-    Thời gian bị giam cầm ở mật khu Mây Tào, Quí bị xiềng chung với Đạt, thiếu úy thuộc tiểu khu Long Khánh.  Ở Mây Tào 1 tháng, được tắm đúng 2 lần th́ bị áp giải về Long Khánh, sát nhập vào diện tập trung cải tạo và đưa về trại cải tạo Xuân Lộc. Mấy hôm sau đội của Quí xuất trại đi vác cây, Quí đi ở phía trước của đội, nh́n thấy một đội khác đang vác cây vào trại, người đi hàng đầu của đội ấy thấy quen quen, nh́n kỹ lại th́ trời ơi, mừng đến phát khóc, người ấy chính là Lư khôn Sơn.  Quí thảng thốt kêu lên " Sơn." Trong khoảnh khắc Sơn cũng nhận ngay ra Quí, Quí nghe rơ tiếng Sơn bật kêu lớn "Quí."  Chỉ kịp trao đổi với nhau vài câu, được biết Sơn ở dăy nhà giam ngay bên cạnh nhà giam của Quí, bên nhà giam của Sơn c̣n có Trịnh Pha.  Buổi chiều sau giờ cơm, Quí gặp lại Lư khôn Sơn và Trịnh Pha bên hàng rào dây kẽm gai tṛ chuyện, lần đầu tiên gặp lại anh em Nhảy Dù, mừng muốn chết, mà lại là 2 người bạn rất quen thân…

-    Khoan đă Quí ơi, h́nh như tên Lư khôn Sơn nghe quen quen…

-    Trịnh Pha thuộc tiểu đoàn 6 Nhảy Dù.  Ngày xưa Trịnh Pha và Quí ở cùng đại đội 62, khoá 6/72 trường bộ binh Thủ Đức.  Lư khôn Sơn thuộc đại đội 92 tiểu đoàn 9 Nhảy Dù với Quí…

-    Tiếp tục đi Quí ơi.

-    Khi lệnh tổng động viên đôn quân ban hành năm 1972 th́ Lư khôn Sơn đang là sinh viên năm thứ ba đại học chính trị kinh doanh Đà Lạt.  Lư khôn Sơn tốt nghiệp khoá 3/72, khoá khăn xanh, trường bộ binh Thủ Đức.  Khi Lư khôn Sơn về tŕnh diện tiểu đoàn 9 Nhảy Dù, anh em rất ngạc nhiên v́ Sơn nói chuyện ngọng như Tây nói tiếng Việt, hỏi ra mới biết Lư khôn Sơn học chương tŕnh Pháp từ nhỏ cho tới lớn…

Đột nhiên trong đầu hắn loé lên h́nh ảnh của Huỳnh khánh Tuấn với ánh mắt đăm chiêu, tư lự.  Hắn buột miệng ngắt lời Quí:

-    Lư khôn Sơn học khóa sĩ quan truyền tin ở Vũng Tàu, có phải vậy không Quí?

-    Đúng, đúng rồi đó.  Lúc tụi ḿnh đánh trận Xuân Lộc, Long Khánh th́ Lư khôn Sơn đang học khóa sĩ quan truyền tin ở Vũng Tàu.                      

-    Vậy là tôi biết Lư khôn Sơn rồi, một ḿnh Lư khôn Sơn với khẩu đại liên 30 trên tháp nước bắn tan nát những đợt xung phong của địch.              

-    Vậy hả? trận nào vậy?                                                                                                                                                                                     

-    Trận đánh cuối cùng ở trường truyền tin Vũng Tàu, nhưng mà hiện giờ Lư khôn Sơn c̣n sống hay đă chết Quí có biết không?

-    C̣n sống chớ, sao chết được.

-    Ồ! mừng quá.

-    Gia đ́nh Lư khôn Sơn hiện cư ngụ ở miền nam California.  Sơn c̣n phong độ lắm, cày hai job đó nghe, lại c̣n sử dụng thông thạo 5 ngôn ngữ: Việt, Anh, Pháp, Mễ, Hoa…

Bạn Huỳnh khánh Tuấn thân mến, vậy là người ấy, Lư khôn Sơn, thiếu úy trung đội trưởng thuộc tiểu đoàn 9 Nhảy Dù, vẫn c̣n sống mạnh giỏi.  Lư khôn Sơn đi tù cải tạo hơn 8 năm và cuối cùng định cư ở Hoa Kỳ theo diện HO.

Chúc Tuấn nhí thật vui khi nhận được tin này.

Vũ Đ́nh Hải

03-22-2007